Fot. PR Photography (Flickr.com) na lic. CC
Lawiny są rzecz jasna niebezpieczne i nieprzewidywalne. Dlatego właśnie, jednym z elementów świadomości lawin, jest znajomość wywołujących je przyczyn. Lawina może zostać spowodowana jednym lub kilkoma czynnikami. W tym artykule przedstawiamy różne czynniki, które stają się przyczyną lawin.
Teren
Przyczyną lawiny może być też teren. Śnieg gromadzi się na zboczach. Jeśli stok jest zbyt stromy, można spodziewać się lawiny. Lawiny rozwijają się na stokach o nachyleniu 25 – 55 stopni, a zaczynają się na stokach nachylonych pod kątem 35 – 45 stopni. To jest dość stromych ponieważ idealny kąt stoku na którym nie powinna się rozwinąć lawina wynosi 38 stopni. Jest to kąt zsypu, czyli najbardziej stromy kąt, na którym substancja ziarnista może utrzymać się i nie zapaść pod wpływem grawitacji. A ponieważ śnieg jest substancją ziarnistą, to kąt ten wynosi 38 stopni właśnie.
Lodowiec
Lodowiec wcale nie jest tym na co wygląda. Może sprawiać wrażenie cienkiej pokrywy. Jednak jeśli spojrzysz na jego przekrój, możesz zobaczyć kilka warstw śniegu, które się tam z czasem rozwinęły. Śnieg gromadzi się podczas sezonu, a zimą grubsza warstwa nakłada się na poprzednią. Powiązania jednej warstwy z drugą mogą być silne lub słabe. Te powiązania także mogą być przyczyną lawin. Pojawiają się one wówczas, gdy zewnętrzna warstwa jest słabo związana ze spodnią. Jednak nawet jeśli zewnętrzne warstwy są ze sobą mocno powiązane, lawina może wystąpić, gdy warstwy niższe powiązane są słabo.
Pogoda
Pogoda może być najistotniejszą przyczyną lawin. Odgrywa ona bowiem olbrzymią rolę w rozwoju śniegu na podłożu. Należy więc rozważyć pogodę na wiele dni przed planowaną wyprawą, aby wiedzieć czy można kontynuować, czy należy wracać. Co więcej, gwałtowna zmiana pogody może mieć fatalny wpływ na śnieg, ponieważ lodowce z trudnością przystosowują się do nagłych zmian pogodowych.
Przyczyny lawin
Na stokach o małym nachyleniu możesz ruszać się tylko, jeśli śnieg jest ciężko upakowany. Jednak na stromych stokach, śnieg nie tworzy płyt. Zamiast tego ześlizguje się w sposób ciągły. Chociaż stok powinien być stromy, by stać się przyczyną lawiny, to wcale nie oznacza, że stoki o małym kącie nachylenia są zupełnie bezpieczne. Oczywiście wciąż wszystko zależy od warunków takich jak temperatura i pogoda w ogóle. Nawet płytki lodowiec na bezpiecznym zboczu może pociągnąć lawinę. Jeśli jest wiosna, kiedy lodowce niosą wodę otoczoną przez ziarna śniegu, lawina będzie zachowywała się bardziej jak woda i ześlizgnie się nawet na bardziej płaskim terenie.
Należy pamiętać że przyczyną lawiny nigdy nie jest jeden czynnik. Zdarzają się sytuacje, kiedy wszystkie trzy opisane czynniki są obecne. Znajomość tych czynników powinna pomóc ci zdecydować, czy w danych warunkach rzeczywiście chcesz się bawić na śniegu.
